Brainstormen online:
3 randvoorwaarden, 6 methoden en veel tips om online platforms beter voor je te laten werken
Standaardbijeenkomsten worden steeds vaker vervangen door virtuele meetings, maar online brainstorms lijken voor veel mensen een brug te ver. Onnodig, want met een paar duidelijke regels en toegankelijke tools kunnen grotere groepen in een kort tijdsbestek tot rijke en creatieve output komen. Ook, of misschien juist, in een online brainstorm.
Onderzoek toont aan dat brainstormen in groepen vaak effectiever is dan individueel brainstormen, omdat het verschillende perspectieven combineert en synergie creëert tussen teamleden. Maar wie van mensen tijd, energie en online brainpower vraagt, verplicht zich om zorgvuldig met die resources om te gaan.
Lees hier over de randvoorwaarden voor succesvolle online brainstorms, online brainstorm methodes, aandachtspunten en de digitale tools die online brainstormen kunnen ondersteunen om op efficiënte wijze tot goede, tastbare output te komen.
3 randvoorwaarden voor een succesvolle brainstorm online:
1.Start een brainstorm nooit zonder duidelijk doel
Voor je begint, stel jezelf kritisch de vraag: waarom breng je mensen bij elkaar? Welk doel moet de online brainstorm dienen? Waaraan moet de output richting geven? Een duidelijk doel helpt de deelnemers gericht te blijven en zorgt voor een effectieve en productieve sessie.
Bovendien helpt het vooraf definiëren van het gewenste resultaat bij het creëren van een gevoel van betrokkenheid en motivatie onder de deelnemers. Wanneer iedereen een duidelijk beeld heeft van wat er bereikt moet worden, zijn ze meer geneigd om actief deel te nemen en bij te dragen aan de online brainstormsessie. Dit bevordert niet alleen de productiviteit, maar ook de creativiteit en innovatie binnen het team.
Een laatste belangrijk aspect van het vooraf stellen van een doel, is dat het helpt bij het meten van het succes van de online brainstormsessie. Wat wil u concreet bereikt hebben na uw sessie? Denk bijvoorbeeld aan moodboard, een probleemdefinitie of een concreet actieplan. Door deze aanpak te omarmen, kunnen organisaties hun creativiteit en innovatievermogen vergroten en waardevolle oplossingen vinden voor complexe uitdagingen.
3. Draag zorg voor veiligheid en wees duidelijk over randvoorwaarden
Wie zich niet prettig voelt, zal niet het achterste van zijn tong laten zien en zoekt naar de veiligste mening. Het is daarom essentieel dat deelnemers zich comfortabel voelen om hun ideeën vrijelijk te delen zonder angst voor afwijzing of kritiek. Een sfeer van vertrouwen en respect moedigt creativiteit aan en zorgt ervoor dat alle stemmen worden gehoord. De opbouw daarvan start ruim voor de online brainstorm zelf.
2. Bewaak de diversiteit van deelnemers
Brainstormen met een klein groepje gelijkdenkenden geeft minder goed resultaat. Juist het combineren van perspectieven geeft immers nieuwe richtingen. Zoek dus een zo divers mogelijke groep deelnemers: verschillende achtergronden, verschillende expertises, een verschillende mindset. Juist in online brainstorms komen die verschillen beter en makkelijker tot zijn recht. Dit is omdat in online bijeenkomsten de deelnemers in opzet meer gelijk zijn. Ieders vakje of bolletje in een online brainstorm is evengroot - voor iedereen gelden dezelfde regels - en stemmen is anoniemer. Daarnaast maken online brainstorms het logistiek natuurlijk ook gewoon eenvoudiger om mensen vanuit verschillende locaties te verbinden: als reistijd wegvalt, is afstand geen barriere meer om deel te nemen.
In de aankondiging van de online brainstorm, wil je inspireren, maar het doel moet wel meteen al duidelijk zijn. Ook moet daarin al vermeld worden welke begrenzingen en zijn en wat er met de uitkomsten van de brainstorm gebeurt. Om werkelijk succesvol te zijn, moet een uitnodiging meer zijn dan boeking in de agenda. Maak aan iedere deelnemer van de online brainstorm duidelijk waarom je hecht aan zijn of haar aanwezigheid. Wees bij brainstormen altijd expliciet over het belang van verschillende stemmen, ongeacht rol, functieniveau of achtergrond en maak duidelijk hoe je respectvol zorg wilt dragen dat ieders bijdrage telt, gehoord en gewaardeerd wordt. En herhaal die spelregels ook steeds tijdens de bijeenkomst, bij iedere werkvorm of interactie.
6 krachtige basismethodes voor online brainstormen
In een goede brainstorm, het woord zegt het al, dagen we onze hersenen uit om maximaal samen te werken. Het vermogen om oordeel uit te stellen is daarbij essentieel.Succesvol brainstormen kent een aantal fases:
divergeren: zo breed mogelijk gedachtes te formuleren
combineren en associatief denken: verrijken en verbreden van het pallet
convergeren: het bij elkaar brengen van ideeen tot oplossingsmogelijkheden
Deze drie fases hoeven niet allemaal binnen één en dezelfde brainstorm plaats te vinden. Soms kan een pauze juist heel effectief zijn. Online brainstormen maakt dat net even wat eenvoudiger dan offline. Het is immers niet makkelijk om een grote en diverse groep vaker fysiek bij elkaar te brengen.
Hier delen we de 6 meest krachtige basismethoden die bij online brainstormen goed werken en die zowel de input, de tijd en de energie van deelnemers maximaal honoreren. Platforms die daarop aansluiten treft u daaronder.
Methode 1: Online Brainwriting
Deelnemers delen schriftelijk ideeën in een gedeelde online ruimte. Alle associaties die opkomen rond het opgegeven thema doen mee. Dit zorgt ervoor dat alle stemmen gehoord worden en voorkomt dat één persoon de online discussie domineert. Hier kan een 2e fase van doorassocieren worden gekoppeld: doorlezen, door associëren en aanvullen. Deelnemers lezen alle input door en helpen categoriseren indien nodig. Daarna bepalen deelnemers welke gedachten de meest relevante zijn om mee door te werken. Dat kan met stemmen, met dot-voting of met een andere besluitvormingstool.
Methode 2: Online Mind Mapping
Deelnemers organiseren ideeën visueel in een boomstructuur, waardoor associaties, verbanden en patronen gemakkelijk te zien zijn. Dit kan helpen bij het genereren van nieuwe ideeën en het verkennen van verschillende invalshoeken. De onverwachte verbanden die deelnemers mogelijk leggen kan leiden tot nuttige nieuwe inzichten. De opzet van een online mindmap kan in rondes worden opgebouwd (zoals dat bijvoorbeeld in World Cafe werkt), maar dat hoeft niet. Aan het einde van de brainstorm kunnen gedachtenrichtingen worden aangewezen die verder werk verdienen. Dit kan op ieder niveau van de boom zijn: helemaal in de basis of juist ver in de vertakkingen.
Methode 3: Random Word Technique
Methode 4: De zes denkhoeden, Edward de Bono online
Deelnemers bekijken een probleem vanuit verschillende perspectieven, vertegenwoordigd door verschillende 'denkhoeden'. Dit stimuleert creatief denken en helpt bij het voorkomen van tunnelvisie.
Deelnemers associëren willekeurige woorden met het probleem of de uitdaging waar ze aan werken om nieuwe en onverwachte ideeën te genereren. Dit kan bijvoorbeeld met online associatiekaarten, zoals de Leadership Development cards van Genuine Contact. Deel associaties in de chat, via Streamalive of Mentimeter of werk met breakouts die steeds meer samenvoegen, naar de online werkvorm 1-2-4-iedereen van Liberating Structures. Daarin denk je eerst 1 minuut in je eentje over associaties, dan 2 minuten met zijn 2-en over de optelsom, dan 4 minuten met zijn vieren en daarna koppel je plenair terug.
- De Blauwe Hoed (Controlerend Denken): Het gaat om het stellen van doelen, het vaststellen van agenda's, het organiseren van het proces en het bewaken van de voortgang.
- De Witte Hoed (Feitelijk Denken): Deze hoed staat voor objectiviteit en feitelijke informatie. Deelnemers richten zich op het verzamelen en presenteren van feiten, gegevens en informatie zonder interpretatie of oordeel.
- De Rode Hoed (Emotioneel Denken): Hierbij draait het om gevoelens, intuïtie en emoties. Deelnemers worden aangemoedigd om hun instincten, emoties en intuïties te delen zonder zich zorgen te maken over logica of redenering.
- De Zwarte Hoed (Kritisch Denken): Deze hoed vertegenwoordigt kritisch denken en voorzichtigheid. Deelnemers onderzoeken mogelijke valkuilen, risico's, obstakels en negatieve aspecten van een idee of beslissing.
- De Gele Hoed (Optimistisch Denken): Deze hoed staat voor optimisme en positiviteit. Deelnemers concentreren zich op de voordelen, kansen, mogelijkheden en positieve aspecten van een idee of beslissing.
- De Groene Hoed (Creatief Denken): Dit is de hoed van creativiteit en innovatie. Deelnemers worden aangemoedigd om out-of-the-box te denken, nieuwe ideeën te genereren, alternatieve benaderingen te verkennen en creatieve oplossingen te bedenken.
Door systematisch te schakelen tussen deze denkhoeden kunnen teams op een gestructureerde en evenwichtige manier nadenken over een probleem of een situatie. De denkhoeden kunnen worden gesymboliseerd met voorwerpen of kleuren in beeld, met ondersteunende online rapportage-vormen waar ideeën en gedachten worden vastgelegd. Als u er meer over wilt weten, kijk dan ook eens dit filmpje.
Methode 5: Online Design Thinking
Van wild idee tot prototype: online design thinking gebruikt een iteratief proces van begrijpen, definiëren, ideeën genereren en prototypen maken om creatieve oplossingen te ontwikkelen voor complexe problemen. Het biedt een gestructureerde aanpak voor het stimuleren van innovatie. Dit stapsgewijze proces kan een goede keuze zijn als je snel aan duidelijke ideeën wil komen of als een vervolgstap bij een van de andere methoden. En het werkt uitstekend online, met remote teams of met gemixte groepen.
Methode 6: SCAMPER - Substitute, Combine, Adapt, Modify, Put to another use, Eliminate, en Reverse
Vergelijkbaar met de online thinking hats, maar concreter, is een brainstormmethode SCAMPER, die in een aantal stappen ideeen wil versterken en aanscherpen. Voor iedere stap een online ruimte:
Substitute (Vervangen): Vervang een onderdeel of proces door iets anders.
Combine (Combineren): Combineer verschillende elementen of ideeën.
Adapt (Aanpassen): Pas het bestaande aan om het aan een nieuwe situatie aan te passen.
Modify (Wijzigen): Verander een eigenschap of aspect van het idee.
Put to another use (Hergebruiken): Gebruik het idee op een andere manier dan oorspronkelijk bedoeld.
Eliminate (Elimineren): Verwijder onderdelen of aspecten die niet nodig zijn.
Reverse (Omdraaien): Keer het idee om of bekijk het vanuit een tegengesteld perspectief.
Met SCAMPER worden bestaande ideeën geherstructureerd en verfijnd door deze verschillende denkrichtingen te verkennen. Het moedigt deelnemers aan om bestaande ideeën te bekijken vanuit verschillende perspectieven en ze te wijzigen of te verbeteren door middel van verschillende technieken, zoals het combineren van elementen, het aanpassen aan nieuwe contexten, of het omkeren van de normale denkwijze.
Kies de juist platforms en tools voor uw online brainstormsessie
Ondanks alle mogelijkheden kan virtueel brainstormen toch ook valkuilen bieden. Wanneer niet de juiste platformkeuze wordt gemaakt bijvoorbeeld. Het is wenselijk om in uw online brainstormsessie gebruik te maken van digitale tools die meer interactie en innovatie bieden dan slechts de traditionele 'Zoom meeting'. Geen zorgen, de technologie evolueert mee en er zijn inmiddels tal van creatieve platforms en methoden beschikbaar waarmee u net zo effectief tot vernieuwende ideeën kunt komen als tijdens een fysieke bijeenkomst - zodat u het maximale uit uw digitale brainstormsessie kunt halen.
Kies eerst het basisplatform voor de online meeting: Zoom, Teams of…. SpatialChat
Bij MeetingMasters hanteren we het principe van 'platform plus'. Allereerst moet je je online vergaderplatform kiezen. Voor conventionele vergaderingen raden we Zoom aan vanwege de betrouwbaarheid, gebruiksvriendelijkheid en uitgebreide functies voor samenwerking en betrokkenheid. Maar als je avontuurlijk bent ingesteld en een meer meeslepende ervaring wilt creëren, overweeg dan platforms zoals SpatialChat. We zijn, zéker voor creatieve brainstorms, bijzonder enthousiast over SpatialChat vanwege de speelse videoverbinding die sterk lijkt op live interacties. Bij SpatialChat kun je de ruimte helemaal op maat maken - en we weten uit live meetings hoe belangrijk de omgeving is voor creativiteit. Met verrassende achtergronden, statisch en bewegend, met of zonder muziek, kunnen we de verbeelding en zetten we aan tot actieve participatie.
Kies daarna de support tools voor de online brainstorm
Nu je basisplatform is gekozen, is het tijd om extra tools te overwegen die je online ervaring kunnen verbeteren. Hier zijn een paar van onze favorieten:
Mentimeter:
Sterke punten: Faciliteert real-time interactie met het publiek via live polls, quizzes en surveys. Verhoogt de betrokkenheid en biedt waardevolle inzichten.
Zwakke punten: Beperkt zich voornamelijk tot interactieve presentaties en biedt mogelijk niet uitgebreide samenwerkingsfuncties.
Miro:
Sterke punten: Krachtig digitaal whiteboardplatform voor visuele samenwerking, ideaal voor brainstorm- en ideeënsessies. Ondersteunt real-time samenwerking en integreert met verschillende andere tools.
Zwakke punten: Kan overweldigend zijn voor nieuwe gebruikers, vooral degenen die niet bekend zijn met digitale whiteboardinterfaces. Grote borden kunnen soms prestatieproblemen veroorzaken.
Google of Microsoft Suite:
Sterke punten: Uitgebreide suite van productiviteitstools, waaronder documentbewerking, bestandsdeling en samenwerkingsfuncties in real-time. Vertrouwde interface voor veel gebruikers.
Zwakke punten: Hoewel uitstekend voor documentensamenwerking, kunnen gespecialiseerde functies voor interactieve vergaderingen ontbreken.
Door je gekozen platform te combineren met deze extra tools, kun je je online vergaderingen aanpassen aan je specifieke behoeften, wat zorgt voor een effectievere en boeiendere virtuele ervaring.
